خیلی‌ها در طول تاریخ موفق شده‌اند با تمرین و ممارست فقط چند ساعت در طول روز بخوابند. سوال اینجاست که آیا ما هم می‌توانیم با تمرین خودمان را مجبور به انجام چنین کاری کنیم؟

محققان معتقدند کم خوابی می تواند به طور بالقوه تاثیر عمیقی بر عملکرد داخلی بدن انسان داشته باشد. یک سوم از عمر ما در خواب سپری می شود.

با این تفسیر به نظر می رسد برای انجام کارهایمان در بقیه روز وقت کافی نداشته باشیم. شاید شما هم یکی از کسانی باشید که مشتاق هستند مانند مارگارت تاچر، نخست وزیر اسبق بریتانیا که گفته بود فقط چهار ساعت در شبانه روز می خوابد تا وقت کافی برای کار داشته باشد، بخواهید خود را به کم خوابی عادت دهید. اگر این طور است حتما این مقاله را خوب مطالعه کنید.

میزان ساعات خواب کافی در افراد طیف نسبتا گسترده ای دارد. 80 درصد مردم حدود شش تا 9 ساعت در شب می خوابند و 20 درصد باقیمانده هم بیشتر یا کمتر از این مقدار در روز می خوابند.

اما تغییر این برنامه منظم و زمانبندی شده خواب چقدر آسان است؟ اگر شما هر روز خودتان را مجبور کنید چند ساعت زودتر از رختخواب بیدار شوید آیا بدن شما در نهایت می تواند خود را با این تغییر تطبیق داده و به آن خو کند؟ متاسفانه جواب منفی است.

در این مورد شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد کم خوابی اثر نامطلوبی دارد. ما بسادگی نمی توانیم به کم خوابی عادت کنیم. کاهش خواب به مدت کم باعث افت تمرکز شده و کم خوابی شدید باعث گیجی و پریشانی انسان می شود و به عنوان مثال رانندگی در شرایط کم خوابی شبیه کسانی است که مواد روانگردان مصرف کرده باشند.

اثرات درازمدت کم خوابی از این هم نگران کننده تر است. کاهش خواب مکرر و کمتر از حد نیاز بدن در طول چند دهه باعث قرار گرفتن در معرض خطراتی همچون چاقی، دیابت، فشارخون بالا و بیماری های قلبی ـ عروقی می شود.

اما چطور افرادی که تصمیم می گیرند خوابشان را مدیریت کرده و کمتر از بقیه بخوابند شادتر به نظر می رسند؟ چرا به نظر نمی رسد کم خوابی باعث مریض شدن آنها شود؟

اولا شما می توانید خود را با این واقعیت که افسانه های زیادی در مورد ادعاهای جسورانه افراد در این مورد وجود دارد قانع کنید. مثلا ناپلئون گفته خواب مختص افراد ضعیف و سست است، اما در حقیقت خود او ساعات زیادی می خوابیده است اما تعداد افراد بسیار کمی بوده اند که می توانستند فقط با پنج ساعت خواب در شبانه روز و بدون تجربه کردن اثرات زیانبار کم خوابی به کارهای روزمره شان برسند.

این افراد گاهی به عنوان نخبگان بی خوابی شناخته شده اند. سال 1389 تیمی از محققان نسل شناسی به رهبری ینگ هوی فو از دانشگاه کالیفرنیا مادر و دختری را کشف کردند که خیلی دیر به رختخواب رفته، اما با این حال هر روز صبح زود از خواب بلند می شدند حتی در تعطیلات آخر هفته و روزهایی که آنها فرصت کافی برای خوابیدن داشتند باز هم صبح زود از خواب بیدار می شدند.

تحقیقات و آزمایش های بیشتر روی این مادر و دختر نشان داد آنها دچار جهش ژنتیکی در ژنی به نامhDEC2 هستند.

زمانی که محققان این ژن را در موش ها و پشه ها دستکاری کردند متوجه شدند این موجودات هم دچار کم خوابی می شوند.

پس از دستکاری ژن و زمانی که موش ها دچار کم خوابی شدند به نظر نمی رسید آنها از این وضع رنج می برند و به خواب بیشتری برای برگشتن به حالت نرمال نیاز داشته باشند. بعلاوه تاثیری در عملکرد روزانه آنها در مقایسه با زمان قبل از آزمایش به وجود نیامد.

این موضوع نشان می دهد ژنتیک حداقل در بخشی از نیاز بدن شما به خواب نقش تاثیرگذاری دارد.

متاسفانه توانایی رشک برانگیز نخبگان بی خوابی در انجام کارهایشان با تعداد ساعات کم خواب در روز برای بقیه ما در دسترس و ممکن نیست، چرا که ما در حال حاضر با ژن های به ارث رسیده از والدینمان درگیر هستیم یا حداقل این بهانه را می توانیم داشته باشیم.

از آنجا که ممکن است شما نتوانید خود را برای کم خوابی آماده کنید محققان طی تحقیقاتی که به سفارش ارتش انجام شد به این نتیجه رسیدند که اگر از قبل برنامه ریزی خوبی داشته باشید، می توانید پیشاپیش خوابتان را ذخیره کنید.

در یک موسسه تحقیقاتی وابسته به ارتش، افرادی هستند که به مدت یک هفته، هر شب زودتر از موعد معمول به رختخواب می روند.

زمانی که این افراد از خواب محروم می شوند از افرادی که پیش از این فرصت کمتری برای ذخیره کردن خواب داشته اند، کمتر اذیت می شوند. این کار به تمرین و تلاش زیادی نیاز دارد.

به طور کلی آنچه شما برای انجام این کار به آن نیاز دارید این است که درخصوص ملزومات شخصی خوابتان تمرین زیادی کرده و سپس سعی کنید به آن تمرین ها و شرایط وفادار باشید.

پاول مارتین در کتاب «شمارش گوسفندان» خود یکی از روش های چنین تمرینی را شرح داده است.

احتمالا شما در تعطیلات به انجام این کار نیاز دارید، چرا که لازم است به صورت طبیعی و بدون تکیه بر زنگ ساعت و ایجاد مزاحمت برای دیگران از خواب بیدار شوید.

به مدت دو هفته هر شب در یک زمان خاص به رختخواب رفته و ببینید صبح روز بعد و بدون کمک ساعت یا هشداردهنده دیگری خودتان به طور طبیعی چه ساعتی از خواب بلند می شوید.

در چند شب اول ممکن است دچار بی خوابی شوید، اما پس از آن زمان بلند شدن شما در صبح نشان می دهد مدت زمان خواب ایده آل در شب برای شما چقدر است.

شاید شما پس از فهمیدن میزان خواب ایده آل ناامید شوید و این زمان از وقتی شما انتظار داشتید بیشتر باشد، اما به این زمان اضافه، به دید اتلاف عمر نگاه نکنید.

باید گفت شما با خوابیدن، وقت تان را تلف نکرده اید بلکه این زمان به صورت باارزشی صرف شده است؛ خوابیدن به بدن و ذهن انسان اجازه می دهد در طول زمان بیداری به بهترین شکل ممکن عمل کنند.

شاید خواب بیش از یک سوم عمر شما را در برگیرد، اما همین زمان باعث عملکرد بسیار بهتر شما در دو سوم باقیمانده عمرتان می شود.

سیاستمداری که الگوی خوابش الهام بخش من است مارگارت تاچر نیست، بلکه وینستون چرچیل است. او دوست نداشت زیاد از تختخوابش خارج شود، بنابراین تمام صبح را در رختخوابش مانده و کارهایش را همانجا انجام می داد. او حتی مراجعه کنندگانش را در اتاق خوابش ملاقات می کرد. فکرش را بکنید!

منبع: بی بی سی 
مترجم: آتنا حسن آبادی