بررسی ها نشان داده اهلی کردن دام هایی مانند گاو و گوسفند و بز یکی از مراحل مهم در تاریخ زندگی و
ادامه ی حیات انسان روی کره خاکی بوده است. این اتفاق توانست انسان را در مناطقی که از نظر کشاورزی و دامپروری مناسب بودند ساکن و پایه های تمدن و زندگی اجتماعی را پی ریزی کند. محققین، اهلی کردن دام ها به وسیله انسان را در حدود 6000 سال قبل تخمین می زنند و از همان زمان نیز استفاده از شیر برای مصارف انسانی شروع شده است.

    شیر تنها غذای نوزادان پستانداران در هنگام تولد می باشد. ترکیبات شیر متناسب با ویژگی های هر جاندار متفاوت است. شیر تولید شده در 7 تا 10 روز اول دوره شیردهی ترکیبی متفاوت با بقیه شیر تولید شده در این دوران دارد. این شیر سرشار از ترکیبات ایمنی ساز (Antibody) بوده و نوزاد دام را در ابتدای زندگی درحالی که سیستم های دفاعی بدنش هنوز فعال نشده در برابر بیماری ها مقاوم می سازد. در بین شیر دام های مختلف شیر گاو از نظر ترکیب به شیر انسان نزدیکتر است.

    شیر در غدد پستانی پستانداران تولید می شود. برای تولید هر لیتر شیر باید حدود 800 تا 900 لیتر خون از غدد پستانی عبور کند. ترکیب عمومی شیر بسیار شبیه خون است، زیرا ماده اولیه برای ساختن شیر در بدن، خون می باشد. شاید به این دلیل شیر در بین فرهنگ و آداب و رسوم ملل مختلف جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. برای مثال در آیین اسلامی شیر خوردن دو نوزاد مختلف از یک مادر، بین آنها پیوند برادر- خواهرخواندگی ایجاد می کند. یا در هندوستان هندوها گاو را حیوان مقدسی می دانند. بنابراین شیر حاصله از این دام را نیز مقدس دانسته و هر هندی در روز یک فنجان یا یک لیوان شیر می آشامد. به این دلیل هند بزرگترین کشور تولید کننده شیر (80 میلیون تن در سال) و در عین حال بزرگترین مصرف کننده آن است. در ایران باستان نیز شیر از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در هنگام پیشکش هدایا، دولت های مختلف به شاهان ساسانی در ابتدا جامی شیر به عنوان مظهر پاکی و سلامت هدیه می کردند.

    به دلیل اهمیت مصرف شیر و نقش آن در سلامت جامعه، امروزه مصرف سرانه شیر (مقدار شیری که هر نفر در یک سال می نوشد) را در کشورهای مختلف جهان به عنوان شاخص توسعه در نظر می گیرند.